โลหิจฺจพฺราหฺมณานุโยควณฺณนา

[509] สมุทยสญฺชาตีติ อายุปฺปาโทฯ อนุปุพฺโพ กมฺปี-สทฺโท อากงฺขนตฺโถ โหตีติ ‘‘อิจฺฉตีติ อตฺโถ’’ติ วุตฺตํฯ สาติสเยน วา หิเตน อนุกมฺปโก อนุคฺคณฺหนโก หิตานุกมฺปีฯ สมฺปชฺชตีติ อาเสวนลาเภน นิปฺปชฺชติ พลวตี โหติ, อวคฺคหาติ อตฺโถ, เตนาห ‘‘นิยตา โหตี’’ติฯ นิรเย นิพฺพตฺตติ มิจฺฉาทิฏฺฐิโกฯ

[510-11] ทุติยํ อุปปตฺตินฺติ ‘‘นนุ ราชา ปเสนที โกสโล’’ติอาทินา ทุติยํ อุปปตฺติํ สาธนยุตฺติํฯ การณญฺหิ ภควา อุปมามุเขน ทสฺเสติฯ เย จิเมติ เย จ อิเม กุลปุตฺตา ทิพฺพา คพฺภา ปริปาเจนฺตีติ โยชนาฯ อสกฺกุณนฺตา อุปนิสฺสยสมฺปตฺติยา, ญาณปริปากสฺส วา อภาเวนฯ เย ปน ‘‘ปริปจฺจนฺตี’’ติ ปฐนฺติ, เตสํ ‘‘ทิพฺเพ คพฺเภ’’ติ วจนวิปลฺลาเสน ปโยชนํ นตฺถิฯ อตฺโถ จ ทุติยวิกปฺเป วุตฺตนเยน เวทิตพฺโพฯ อหิตานุกมฺปิตา จ ตํสมงฺคิสตฺตวเสนฯ ทิวิ ภวาติ ทิพฺพาฯ คพฺเภนฺติ ปริปจฺจนวเสน สนฺตานํ ปพนฺเธนฺตีติ คพฺภาฯ ‘‘ฉนฺนํ เทวโลกาน’’นฺติ นิทสฺสนวจนเมตํฯ พฺรหฺมโลกสฺสาปิ หิ ทิพฺพคพฺภภาโว ลพฺภเตว ทิพฺพวิหารเหตุกตฺตาฯ เอวญฺจ กตฺวา ‘‘ภาวนํ ภาวยมานา’’ติ อิทมฺปิ วจนํ สมตฺถิตํ โหติฯ ภวนฺติ เอตฺถ ยถารุจิ สุขสมปฺปิตาติ ภวา, วิมานานิฯ เทวภาวาวหตฺตา ทิพฺพาฯ วุตฺตนเยเนว คพฺภาฯ ทานาทโย เทวโลกสํวตฺตนิยปุญฺญวิเสสาฯ ทิพฺพา ภวาติ เทวโลกปริยาปนฺนา อุปปตฺติภวาฯ ตทาวโห หิ กมฺมภโว ปุพฺเพ คหิโตฯ